03 - 11 - 2025

Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach

Antybiotykooporność to poważny problem. Dlatego dbajmy o właściwe stosowanie antybiotyków, aby zachować ich skuteczność i przeciwdziałać oporności bakterii na te leki.

Czym jest antybiotyk?

Antybiotyki to grupa substancji wykorzystywanych w leczeniu infekcji bakteryjnych. Ich nazwa pochodzi od dwóch greckich słów: “anti”, oznaczającego “przeciw”, oraz “bios”, czyli “życie”. Oznacza to, że antybiotyki przyczyniają się do uśmiercenia żywych bakterii.

Działanie antybiotyków polega na:

Bakteriobójczym działaniu: Powodują śmierć komórki bakteryjnej.
Bakteriostatycznym działaniu: Ograniczają możliwości rozmnażania się bakterii poprzez wpływ na ich metabolizm.

Warto pamiętać, że antybiotyki są skuteczne tylko w leczeniu infekcji bakteryjnych i nie działają na wirusy, takie jak grypa czy infekcje sezonowe.

Nadmierne stosowanie antybiotyków szkodzi. Obecnie na świecie nawet co piąty antybiotyk przepisywany jest niepotrzebnie. Przez to maleje ich skuteczność w walce z groźnymi infekcjami. Według WHO w latach 2000-2015 globalne stosowanie antybiotyków wzrosło o 65 proc. Powoduje to antybiotykooporność – leki przestają być skuteczne w walce z mikroorganizmami, które są przyczyną wielu chorób. Oporność mikroorganizmów na leki przyczynia się rocznie do 75 tys. przypadków śmiertelnych, a do 2050 r. wymieniona liczba może wzrosnąć nawet do 10 milionów! Dlatego WHO umieściła antybiotykooporność na liście 10 najważniejszych problemów zdrowotnych ludzkości. Rozwiązanie tego problemu zależy od każdego z nas. [1]

Powody, dla których antybiotyki przestają działać, to:

– stosowanie antybiotyków w przypadku infekcji wirusowych,
– skracanie lub wydłużanie czasu antybiotykoterapii,
– nieprzestrzeganie zaleceń lekarza dotyczących dawkowania,
– wyrzucanie antybiotyków do środowiska naturalnego,
– nadużywanie antybiotyków na przykład w weterynarii.

Jak prawidłowo stosować antybiotyki?

Przepisane przez lekarza:

Bierz antybiotyki wyłącznie na receptę lekarza i zgodnie z jego zaleceniami.

Regularność i dawka:

Przyjmuj antybiotyk w ściśle określonych odstępach czasu, aby utrzymać stałe stężenie leku we krwi.
Zażywaj zaleconą przez lekarza dawkę. Nie zwiększaj dawki, nawet jeśli poczujesz się lepiej.
Popijanie wodą: Tabletki i kapsułki zawsze popijaj wodą.

Nie przerywaj leczenia: Stosuj kurację do końca, nawet jeśli objawy ustąpią wcześniej.
Uwaga przy jedzeniu i innych lekach.
Niektóre antybiotyki nie powinny być łączone z jedzeniem ani innymi lekami. Przeczytaj ulotkę dołączoną do opakowania lub skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Unikaj alkoholu, gdy przyjmujesz antybiotyk, ponieważ połączenie może wywołać objawy niepożądane i osłabić działanie leku.

Antybiotyki działają na wszystkie bakterie w organizmie, w tym te, których obecność jest nam potrzebna (np. flora fizjologiczna układu pokarmowego). Zadbaj o jej odbudowę, stosując dietę bogatą w prebiotyki i przyjmując probiotyk zalecany przez lekarza.

Jak zapobiegać Antybiotykooporności?

Zapobieganie antybiotykooporności jest kluczowe dla zachowania skuteczności antybiotyków w leczeniu infekcji. Oto kilka ważnych kroków, które możemy podjąć:

Odpowiednie stosowanie antybiotyków:

Bierz antybiotyki wyłącznie na receptę lekarza.
Nie przerywaj kuracji antybiotykowej przedwcześnie, nawet jeśli poczujesz się lepiej.
Nie używaj antybiotyków, które były przepisane komuś innemu.

Higiena i profilaktyka: